Satu projek untuk mengembangkan jalan raya dan jambatan bagi mengurangkan kesesakan di Kaherah telah meletakkan beribu-ribu kubur di tanah perkuburan Islam yang luas dan purba di bawah ancaman, menyebabkan bantahan dalam kalangan ahli pemuliharaan dan ahli keluarga.
Dikenali sebagai City of the Dead (Kota Kematian), tanah perkuburan di sepanjang pinggir timur Kaherah Bersejarah telah menjadi tempat pemakaman bagi orang mati Mesir sejak kedatangan Islam pada abad ketujuh M.
Tapak Warisan Dunia UNESCO berkeluasan 10 kilometer persegi (3.9 batu persegi) dan kebanyakan keluarga terkemuka Kaherah mengekalkan ikatan yang mendalam dengan tanah perkuburan, di mana mereka terus mengebumikan mayat mereka.
Dalam beberapa bulan kebelakangan ini, kerajaan telah menggunakan penggali dan jentolak untuk merobek beribu-ribu kubur untuk lebuh raya lebar yang akan menghubungkan Kaherah ke ibu kota baharu yang sedang dalam pembinaan 50 kilometer (31 batu) ke timur.
Beberapa pemilik kubur yang ingin memindahkan mayat ahli keluarga mereka berkata mereka diberi sedikit masa sebelum itu.
“Kami berdiri di sini di tanah perkuburan di mana ibu saya dikebumikan, bersama dengan nenek saya, bapanya, dan ramai ahli keluarga lain,” kata Hisham Kassem, seorang aktivis politik dan bekas penerbit.
“Saya diberitahu beberapa hari lalu untuk bersiap sedia untuk memindahkan mayat ke tempat lain yang dipanggil al-Roubaiky dan saya dimaklumkan tiga atau empat hari sebelum itu.”
Selepas bantahan media sosial, Presiden Abdel Fattah al-Sisi minggu lalu mengarahkan supaya satu jawatankuasa dibentuk untuk “menilai keadaan dan mempertimbangkan alternatif yang ada”.
Kerajaan berkata ia tidak berniat untuk memusnahkan monumen yang ditetapkan sebagai bersejarah. Tetapi hanya 102 tapak di antara lebih 2.5 juta makam di kawasan itu terbabit, kata ahli pemuliharaan.
UNESCO berkata kawasan itu harus dipelihara. Ia akan meneliti kes itu pada September 2023.
SENIBINA UNIK
Lazimnya dibina di sekitar halaman peribadi, makam telah dibina sepanjang rentang sejarah Islam dalam pelbagai gaya, kebanyakannya unik untuk Mesir, kata pakar. Banyak yang mengandungi karya seni marmar, kayu dan logam yang diukir dalam hiasan Arabesque.
Antara makam itu ialah makam ahli politik abad ke-19 dan awal abad ke-20, termasuk pemimpin nasionalis Ahmed Urabi, dan makam sultan-sultan Mamluk yang menakjubkan yang memerintah Mesir dari 1250 M hingga 1517 M.
Juga dimakamkan di sana ialah Imam el-Shafei, pengasas salah satu daripada empat mazhab Islam Sunni, yang meninggal dunia pada 820 M.
Hossam Abdel Azeem, seorang peminat budaya, sedang bekerjasama dengan sukarelawan lain untuk menyelamatkan artifak, termasuk dua batu nisan abad ke-9 baru-baru ini ditemui dalam runtuhan kubur yang dirobohkan.
Orang mati telah dikebumikan di kawasan itu sejak selepas tentera Arab yang diketuai oleh Amr ibn al-Aas membawa Islam ke Mesir pada 640 M, Moaaz Lafi, seorang pakar dalam seni dan seni bina Islam berkata, sambil menambah banyak sejarah panjang itu kini boleh hilang.
“Saya membayangkan bahawa dalam masa lima tahun, kita tidak akan menemui apa-apa kecuali mungkin 20% daripada City of the Dead semasa,” kata Lafi.
REUTERS